T.C.
YARGITAY
7. HUKUK DAİRESİ
E. 2011/5910
K. 2012/5298
T. 5.7.2012
• HAKSIZ FİİL NEDENİYLE TAZMİNAT DAVASI (Kazı Çalışmalarında Davacıya Ait Kabloların Hasara Uğratılması – Alt Üst İşveren Durumun Varolup Olmadığının Yeterince Araştırılmadan Müşterek ve Müteselsil Sorumluluğa Karar Verilemeyeceği)
• ALT ÜST İŞVEREN (İşin Yapımıyla İlgili Sözleşmesinin İnceleneceği – İşin Başından Sonuna Kadar Salt Yüklenicinin Kontrolüne Bırakılıp Bırakılmadığının ve Davalının İşteki Kontrol ve Sorumluluğunun Devam Edip Etmediğinin Araştırılacağı)
• İŞİN BAŞINDAN SONUNA KADAR YÜKLENİCİYE BIRAKILMASI (Müşterek ve Müteselsil Sorumluluk – Eldeki Davada Alt-Üst İşveren Durumunun Olup Olmadığının Araştırılması Gerektiği/Davalının Yapılan İşteki Kontrol ve Sorumluluğunun Belirleneceği)
818/m. 41
ÖZET : Davacıya ait kabloların kazı çalışmasında hasara uğratıldığı iddiasıyla açılan tazminat davasında, dava konusu işin yapımına ilişkin sözleşmenin incelenerek işin başından sonuna kadar salt yüklenicinin kontrolüne bırakılıp bırakılmadığı ve diğer davalının kontrol ve sorumluluğunun devam edip etmediği tespit edilmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekir. Ayrıca, hukukumuzda geçerli bulunan gerçek zarar ilkesine uygun olmayan bilirkişi raporunun esas alınması da hatalıdır.
DAVA : Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davalı İSKİ Genel Müdürlüğü tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
KARAR : Dava, davalı İSKİ Genel Müdürlüğü müteahhidi diğer davalı Ç… İnşaat A.Ş tarafından yapılan kanalizasyon bağlantısı kazı çalışmaları sırasında davacıya ait kabloların hasara uğratıldığı iddiasına dayalı tazminat istemine ilişkindir.
Davalı İSKİ Genel Müdürlüğü cevabında sorumluluğun yükleniciye ait olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece davanın kabulüne karar vergilerek iş sahibi İSKİ Genel Müdürlüğü de yüklenici diğer davalı ile birlikte tazminattan müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmuştur. Kararı davalılardan İSKİ Genel Müdürlüğü temyiz etmiştir.
Dava konusu hasara neden olan işi davalı İSKİ Genel Müdürlüğü davalı Ç… İnşaat A.Ş’ne devretmiş ancak bu işe ait sözleşme dosyaya sunulmamıştır. Davalı İSKİ Genel Müdürlüğünün iş veren sıfatıyla sorumluluğunun bulunup bulunumadığını tespit edebilmek için dava konusu işin yapımına ilişkin sözleşmenin incelenmesi gerekmektedir. Bu durum karşısında mahkemece, sözleşme getirtilerek, işveren durumundaki davalının işin yapımı sırasında davalı yükleniciyi denetleme ve gözetim hakkının mevcut olup olmadığı, diğer bir deyişle işin başından sonuna kadar salt yüklenicinin kontrolüne bırakılıp bırakılmadığı ve davalı İSKİ’nin de kontrol ve sorumluluğunun devam edip etmediği tespit edilmek ve sonucuna göre karar verilmesi gerekir. Mahkemenin bu yönü gözetmeden eksik inceleme sonucu davalı İSKİ Genel Müdürlüğünün yükleniciyi denetleme ve gözetim hakkının mevcut olup olmadığını açıklığa kavuşturmadan verdiği karar usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
Ayrıca kabule göre de; hukukumuzda gerçek zarar ilkesi geçerlidir. Zarar gören ancak haksız fiil nedeniyle uğradığı zararı isteyebilir. Zarar görenin zararı giderebilmek için kendi çalıştırdığı işçilerine ödediği ücretler ile aracı yakıt giderleri genel idare giderleri olup haksız fiil meydana gelmeseydi dahi ödemesi gereken giderlerdir. Bunların zararla ilgisi bulunmamaktadır. Özel olarak adam tutulup çalıştırıldığı kanıtlanmadıkça haksız fiil meydana gelmeseydi dahi yapılacak bu nitelikteki giderler zarar kapsamına dahil edilemez. Mahkemece bilgisine başvurulan bilirkişi raporunda az yukarıda açıklanan hukuksal olgular gözardı edilerek zarar kalemleri sıralanırken genel idare giderlerine yer verilerek hesaplamaya dahil edilmiş, mahkemece de benimsenen bu rapor doğrultusunda karar verilmiştir. Mahkemece, belirtilen hukuksal olgular dikkate alınarak hasarın giderilmesi için özel olarak işçi tutup çalıştırma veya harcama yapma söz konusu ise bunların kanıtlanması için davacı tarafın delilleri toplanmalı, özel olarak işçi tutup çalıştırıldığının ve harcama yapıldığının kanıtlanması halinde gerekirse yeniden bilirkişi raporu alınmalı, davacı tarafın isteyebileceği gerçek zarar miktarı duraksamasız belirlendikten sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir hüküm verilmelidir. Bu yönün gözetilmemesi de doğru değildir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle davalı İSKİ Genel Müdürlüğü yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde ilgilisine iadesine, 05.07.2012 gününde oybirliği ile karar verildi.