T.C.
YARGITAY
3. HUKUK DAİRESİ
E. 2013/8934
K. 2013/11666
T. 4.7.2013
• TÜKETİCİ HAKEM HEYETİ KARARININ İPTALİ DAVASI ( Kayıp Kaçak Bedelinin Kurumun Kanunun Kendisine Verdiği Yetki Çerçevesinde ve Kanunun Temel Amaçlarına Uygun Şekilde Belirlediği Bir Bedel Olduğu )
• KAYIP KAÇAK BEDELİ ( Tüketici Hakem Heyeti Kararının İptali Davası – Kayıp Kaçak Bedelinin Kurumun Kanunun Kendisine Verdiği Yetki Çerçevesinde ve Kanunun Temel Amaçlarına Uygun Şekilde Belirlediği Bir Bedel Olduğu/Dağıtım Şirketlerinin Söz Konusu Karara Aykırılık Teşkil Edecek Bir İşlemde Bulunamayacakları )
• TARİFELERE UYMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ ( Tüketici Hakem Heyeti Kararının İptali Davası – Tarifelerin Uygulanmasının Lisans Sahibi Şirketler Bakımından Yasal Bir Zorunluluk Olduğu/Kayıp Kaçak Bedelinin Kurumun Kanunun Kendisine Verdiği Yetki Çerçevesinde ve Kanunun Temel Amaçlarına Uygun Şekilde Belirlediği Bir Bedel Olduğu )
4628/m.4/2
ÖZET : Dava, Tüketici Hakem Heyeti kararının iptaline ilişkindir. Uyuşmazlık, elektrik faturalarına yansıtılan kayıp kaçak bedelinin tüketiciden alınıp alınamayacağı hususundadır. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu elektrik faturalarında bulunacak ve ücretlendirilecek tarife unsurlarını belirleme yetkisine sahiptir. Kayıp-kaçak bedeli, Kurumun Kanunun kendisine verdiği yetki çerçevesinde ve Kanunun temel amaçlarına uygun şekilde belirlediği bir bedeldir. Tarifelerin uygulanması, lisans sahibi şirketler bakımından yasal bir zorunluluktur. Tarifelere uyma yükümlülüğünün bir gereği olarak kayıp-kaçak bedeli, perakende satış tarifesinin bir unsuru olarak faturalarda yer almaktadır. Bu durumda, dağıtım şirketlerinin söz konusu karara aykırılık teşkil edecek bir işlemde bulunmaları mümkün olmadığından, mahkemece; davanın kabulune ve ilgi Tüketici Hakem Heyeti Kararının iptaline dair karar verilmesi gerekir.
DAVA : Taraflar arasında görülen Tüketici Hakem Heyeti kararına iptali davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili dilekçesinde, davalı abonenin Lüleburgaz Kaymakamlığı Tüketici Sorunları Hakem Heyetine vermiş olduğu dilekçe ile yaptığı başvuru neticesinde; Hakem Heyeti Başkanlığının müvekkili aleyhine, talebin kabulüne ve tüketiciden haksız yere fazladan tahsil edilen tutarın sağlayıcıdan alınarak tüketiciye iadesine dair karar aldığını, oysaki tahakkuk ettirilen faturaların Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun onaylamış olduğu tarifelere uygun olduğunu, bu bedellerin belirlenmesinde esas itibariyle EPDK’nın belirleyici ve düzenleyici olduğunu, müvekkili şirketin tarifelerin hazırlanmasında serbestisinin bulunmadığını, EPDK’nın verdiği, kararlara karşı ise Danıştay’da dava açılabileceğini bu nedenle tüketici hakem heyeti kararının yasaya aykırı olduğunu iddia ederek Lüleburgaz Tüketici Sorunları Hakem Heyeti Başkanlığı’nın davalı abone hakkındaki tüketiciden haksız yere fazladan tahsil edilen tutarın sağlayıcıdan alınarak tüketiciye iadesine dair kararın iptalini talep ve dava etmiştir.
Davalı, davanın reddine karar verilmesini beyan etmiştir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiş, mahkemece kararın kesin olarak verildiği gerekçesiyle temyiz talebinin reddine karar verilmiş, hükmü davacı vekili temyiz etmiştir.
Davacı; elektrik faturasına yansıtılan kayıp kaçak bedeline ilişkin tüketici hakem heyeti tarafından verilen kararın ortadan kaldırılması istemiyle eldeki davayı açmıştır. Öncelikle kararın kesin olup olmadığı hususunun belirlenmesi gerekir. Davalı tüketici, hakem heyetinden elektrik faturalarından TREDAŞ’ın bugüne kadar fazladan aldığı ücretlerin faiziyle birlikte hesaplanıp tarafına iadesini bundan sonra da Anayasa ve kanunlara aykırı olarak alındığını beyan ettiği sözkonusu ödemelerin faturasına yansıtılmamasını istemiş; Lüleburgaz Tüketici Sorunları Hakem Heyeti’nce Talebinin Kabulüne; tüketiciden haksız yere fazladan tahsil edilen tutarın sağlayıcıdan alınarak tüketiciye iadesine dair karar alınmıştır.
Tüketici Hakem Heyeti Kararında “yapılan uygulamanın haksız olduğu sonucuna varılmış olup; Tüketici Talebinin Kabulüne; tüketiciden haksız yere fazladan tahsil edilen tutarın sağlayıcıdan alınarak tüketiciye iadesine” şeklinde karar verildiği ve bu kararda herhangi bir tutardan söz edilmediği için sözkonusu hakem heyeti kararının iptali isteminin reddine dair temyiz incelemesine konu mahkeme kararının; HUMK.nun 5219 Sayılı Kanunla Değişik 427.maddesi Uyarınca 1.820 TL’nin altında kaldığından bahisle kesin olduğundan sözedilemez. Bu itibarla, bu kararın miktar yönünden temyizi kabil olmadığından temyiz talebinin reddine dair mahkemece verilen ek kararın usul ve yasaya aykırı olduğu anlaşılmakla; Lüleburgaz 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin ( Tüketici Mahkemesi Sıfatıyla ) 25.12.2012 Tarih, 2012/489 E.-2012/561 K.sayılı temyiz isteminin reddine ilişkin ek kararının kaldırılarak, işin esasının incelenmesine geçildi.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, elektrik faturalarına yansıtılan kayıp kaçak bedelinin tüketiciden alınıp alınamayacağı hususundadır. Kayıp-kaçak miktarı, dağıtım sistemine giren enerji ile dağıtım sisteminde tüketicilere tahakkuk ettirilen enerji miktarı arasındaki farkı göstermektedir. Başka bir deyişle, kayıp-kaçak bedeli elektrik sisteminde ortaya çıkan teknik ve teknik olmayan kaybın maliyetinin kayıp-kaçak oranları ölçüsünde karşılanabilmesi amacıyla belirlenen bir bedeldir. 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun 4’üncü maddesinin 2’nci fıkrasında Kurum’un “…bu Kanunda yer alan fiyatlandırma esaslarını tespit etmekten” sorumlu olduğu belirtilmektedir.
Buna göre, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu elektrik faturalarında bulunacak ve ücretlendirilecek tarife unsurlarını belirleme yetkisine sahiptir. Kayıp-kaçak bedeli, Kurumun Kanunun kendisine verdiği yetki çerçevesinde ve Kanunun temel amaçlarına uygun şekilde belirlediği bir bedeldir. Söz konusu bedeli belirlemek üzere alınan Kurul Kararı Kurumun bir düzenleyici işlemi olarak tüm tüzel ve gerçek kişileri bağlayıcı niteliğe haizdir.
Tarifelerin uygulanması, lisans sahibi şirketler bakımından yasal bir zorunluluktur. Lisans sahibi şirketler, tarifeyi değiştiremeyeceği gibi, tarifede yer almayan bir bedeli de tahsil edemez veya düzenlenen tarifeler kapsamında belirlenmiş bir bedeli de tahsil etmeme gibi bir davranışta bulunamazlar.
Bu nedenle, perakende satış lisansı sahibi dağıtım şirketlerinin tarifeleri uygulayıp uygulamama ve kayıp-kaçak bedelini tahsil edip etmeme gibi bir insiyatifi bulunmamaktadır. Tarifelere uyma yükümlülüğünün bir gereği olarak kayıp-kaçak bedeli, perakende satış tarifesinin bir unsuru olarak faturalarda yer almaktadır.
Bu durumda, dağıtım şirketlerinin söz konusu karara aykırılık teşkil edecek bir işlemde bulunmaları mümkün olmadığından, mahkemece; davanın kabulune ve ilgi Tüketici Hakem Heyeti Kararının iptaline dair karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 04.07.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.