T.C.
YARGITAY
3. HUKUK DAİRESİ
E. 2012/8680
K. 2012/12765
T. 21.5.2012
• GİDER AVANSI ( Hukuk Muhakemeleri Kanunu Gider Avansı Tarifesi Md.4’te Düzenlenen Diğer İş ve İşlemler İçin Alınacak 50 TL’nin Dava Açılırken Alınması Gerektiği – Dava 6100 S.K. Yürürlüğe Girmeden Önce Açıldığından Bu Miktarın Ödenmesinin Davacıdan İstenemeyeceği)
• DİĞER İŞ VE İŞLEMLER İÇİN ALINACAK MİKTAR ( Yapılan İhtaratta Gider Avansı ve Delil Avansının Birlikte Talep Edilmesine Karar Verilmesine Rağmen Bu Taleple İlgili Karar Verilmeksizin Davanın Dava Şartı Yokluğu Nedeniyle Usulden Reddedilemeyeceği)
• DELİL AVANSI ( Hukuk Muhakemeleri Kanunu Gider Avansı Tarifesi Md.4’te Yer Alan Keşif Bilirkişi ve Tanıkla İlgili Avansların Delil Avansı Olduğu – Tedbir ve Yardım Nafakasına İlişkin Davada Yargılamanın Bulunduğu Aşamaya Göre Ödenmesinin İstenmesinin Zorunlu Olmadığı)
• GİDER AVANSI TARİFESİNDE YER ALAN DİĞER İŞ VE İŞLEMLER İÇİN ALINACAK MİKTAR ( Dava Açılırken Alınması Gerektiği – Dava 6100 S.K. Yürürlüğe Girmeden Önce Açıldığından Bu Miktarın Ödenmesinin Davacıdan İstenemeyeceği)
• DAVANIN 6100 S.K. YÜRÜRLÜĞE GİRMEDEN ÖNCE AÇILMASI ( Gider Avansı Tarifesi Md.4’te Düzenlenen Diğer İş ve İşlemler İçin Alınacak 50 TL’nin Dava Açılırken Alınması Gerektiği/Davacıdan Ödenmesinin İstenemeyeceği – Bu Taleple İlgili Karar Vermeden Davanın Usulden Reddedilemeyeceği)
• SUÇ ÜSTÜ ÖDENEĞİNDEN MASRAFLARIN KARŞILANMASI ( Adli Yardım Talebi Konusunda Karar Verilinceye Dek Karşılanacağı)
6100/m.120, 324, 448
Hukuk Muhakemeleri Kanunu Gider Avansı Tarifesi/m.4, 6
ÖZET : Dava, tedbir ve yardım nafakasına ilişkindir. Adalet Bakanlığınca yayınlanan gider avansı tarifesinin 4.maddesinde yer alan keşif, bilirkişi ve tanıkla ilgili avanslar delil avansı olup, yargılamanın bulunduğu aşamaya göre ödenmesinin istenmesi zorunlu değildir. Tarifede yer alan diğer iş ve işlemler için 50 TL dava açılırken alınması gereken tutardır. Davanın açılış tarihi ( 06.07.2011) gözetildiğinde tarifede yer alan 50 TL’nin ödenmesi davacıdan istenemez. Mahkemece yapılan ihtaratta gider avansı ve delil avansının birlikte talep edilmesi ve ayrıca adli yardım talebi konusunda karar verilinceye dek masrafların suç üstü ödeneğinden karşılanmasına karar verildiği halde, bu taleple ilgili karar verilmeksizin davanın dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddi hukuka aykırıdır.
DAVA : Taraflar arasında görülen tedbir ve yardım nafakası davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davacı F. G. tarafından temyiz edilmiştir.
KARAR : Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacılar dilekçelerinde, davacı K. için aylık 300 TL tedbir nafakası, davacı F. için aylık 500 TL yardım nafakasının davalı tarafından ödenmesini talep etmişlerdir.
Mahkemece, eksik gider avansının mahkeme veznesine yatırılmamış olduğu bu nedenle dava şartının bulunmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı; davacı F. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemenin 14.10.2011 tarihli duruşmasında; 10 tebligat gideri ( 60 TL), diğer iş ve işlemler için ( 50 TL), en az 3 tanık için tanık ücreti ( 20 TL’den toplam 60 TL), tanık için tebligat masrafı ( 18 TL) olmak üzere toplam 188 TL eksik avansın tamamlanması için HMK gider avansı tarifesi 6.maddesine göre davacıya 2 haftalık kesin süre verildiği, bu süre için de eksik avans yatırılmadığı takdirde davanın dava şartları oluşmadığından reddine karar verileceğinin ihtar edildiği ve yine aynı duruşmada davacının adli yardım talebi gözönüne alınarak adli yardım hususunda mahkememizden karar çıkana kadar ilgili masrafların suç üstü ödeneğinden karşılanmasına, sonrasında ilgiliden alınmasına karar verildiği; 15.11.2011 tarihinde de yukarıda anılan gerekçe ile davanın reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
6100 sayılı HMK 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kanunun 120. maddesine göre davacı yargılama harçları ile Adalet Bakanlığınca çıkarılacak gider avansı tarifesinde belirlenecek olan tutarı dava açarken mahkeme veznesine yatırmak zorundadır. Adalet Bakanlığınca yayınlanan gider avansı tarifesinin 4.maddesine göre davacı tebligat gideri ile diğer iş ve işlemler için 50 TL ödemek zorundadır. Tarifenin bu maddesinde yer alan keşif, bilirkişi ve tanıkla ilgili avanslar HMK 324.maddesine göre delil avansı olup, yargılamanın bulunduğu aşamaya göre ödenmesinin istenmesi zorunlu değildir. Tarifede yer alan diğer iş ve işlemler için 50 TL dava açılırken alınması gereken bir tutardır. HMK.nun 448.maddesine göre kanun hükümleri tamamlanmış işlemleri etkilememek kaydıyla derhal uygulanır. Davanın açılış tarihi ( 06.07.2011) gözetildiğinde tarifede yer alan 50 TL’nin ödenmesi davacıdan istenemez.
Mahkemece yapılan ihtaratta gider avansı ve delil avansının birlikte talep edilmesi ve ayrıca adli yardım talebi konusunda bir karar verilinceye dek masrafların suç üstü ödeneğinden karşılanmasına karar verildiği halde, bu taleple ilgili bir karar verilmeksizin davanın dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddi doğru görülmemiştir.
SONUÇ : Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz olup, davacı vekilinin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 21.05.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.