T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ
E. 2012/9753
K. 2013/4186
T. 20.2.2013
• TANIMA ( Kendisine Karşı Tanıma Kararı İstenen Davalının Türkiye’deki Yerleşim Yeri Yoksa Sakin Olduğu Yer Türkiye’de Yerleşim Yeri veya Sakin Olduğu Yer Yoksa Ankara İstanbul veya İzmir Mahkemelerinden Birinden İstenebileceği – Kesin Yetki Kuralı Olmadığı )
• YABANCI MAHKEME KARARLARININ TANINMASINA İLİŞKİN KARARLARDA YETKİLİ MAHKEME ( 5718 S.K. Md.51’de Belirtildiği – Bu Kuralın Kamu Düzenine İlişkin Olmayıp Kesin Yetki Kuralı Olmadığının Gözetileceği )
• YETKİLİ MAHKEME ( Yabancı Mahkeme Kararının Tanınmasına İlişkin Davada İlk İtirazların İlk Oturuma Kadar En Geç İlk Oturumda Esasa Girilmeden Önce İleri Sürüldüğünde Dikkate Alınacağı – Davalı Mahkemenin Yetkili Olmadığına Dair İlk İtirazda Bulunmadığından İşin Esasının İnceleneği )
• İLK İTİRAZ ( Yabancı Mahkeme Kararının Tanınmasına İlişkin Dava – Basit Yargılama Usulüne Tabi Olan Bu Tür Davalarda İlk İtirazların İlk Oturuma Kadar En Geç İlk Oturumda Esasa Girilmeden Önce İleri Sürüldüğünde Dikkate Alınacağı )
5718/m. 39, 51
6100/m.19
1086/m.509
ÖZET : Yabancı mahkeme kararlarının tanınmasına ilişkin kararlar, kendisine karşı tanıma kararı istenen davalının Türkiye’deki yerleşim yeri, yoksa sakin olduğu yer, Türkiye’de yerleşim yeri veya sakin olduğu yer yoksa, Ankara, İstanbul veya İzmir Mahkemelerinden birinden istenebilir. Bu kural, kamu düzenine ilişkin olmayıp kesin yetki kuralı değildir. Basit yargılama usulüne tabi olan bu tür davalarda ilk itirazlar, ilk oturuma kadar en geç ilk oturumda davanın esasına girilmeden önce ileri sürüldüğü takdirde dikkate alınabilir. Davalının mahkemenin yetkili olmadığına dair ilk itirazı söz konusu değildir. İşin esasının incelenmesi gerekir.
DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm, davacı tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : 1-Yabancı mahkeme kararlarının tanınmasına ilişkin kararlar, kendisine karşı tanıma kararı istenen davalının Türkiye’deki yerleşim yeri, yoksa sakin olduğu yer, Türkiye’de yerleşim yeri veya sakin olduğu yer yoksa, Ankara, İstanbul veya İzmir Mahkemelerinden birinden istenebilir ( MÖHUK md. 51 ). Bu kural, kamu düzenine ilişkin olmayıp kesin yetki kuralı değildir. Basit yargılama usulüne tabi olan bu tür davalarda ilk itirazlar, ilk oturuma kadar en geç ilk oturumda davanın esasına girilmeden önce ileri sürüldüğü takdirde dikkate alınabilir ( HUMK md. 509, MÖHUK md. 39/1, HMK md. 19 ). Davalının mahkemenin yetkili olmadığına dair ilk itirazı söz konusu değildir. O halde, mahkemece işin esasının incelenmesi gerekirken, yazılı şekilde karar vermesi usul ve yasaya aykırıdır.
2-Kabule göre de, mahkemenin yetkisiz olduğunun anlaşılması halinde, dava dilekçesinin yetki yönünden reddine karar verilmesi gerekirken, kesin hüküm oluşturacak şekilde esastan reddi doğru değildir.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda 1. bentte gösterilen sebeple BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 20.02.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.