T.C.
YARGITAY
10. HUKUK DAİRESİ
E. 2013/20434
K. 2013/23677
T. 5.12.2013
• RÜCUAN TAZMİNAT DAVASI ( Dava Dilekçesi ve Duruşma Gününün Davalı İle Daimi Çalışma İlişkisi Bulunmayan Serbest Muhasebeciye Tebliğ Edildiği – Yöntemince Tebliğ Edilmediğinin Kabulü Gereği )
• USULSÜZ TEBLİGAT ( Dava Dilekçesi ve Duruşma Gününün Davalı İle Daimi Çalışma İlişkisi Bulunmayan Serbest Muhasebeciye Tebliğ Edildiği – Yöntemince Tebliğ Edilmediği/Rücuan Tazminat Davası )
• DAVA DİLEKÇESİ VE DURUŞMA GÜNÜNÜN YÖNTEMİNCE TEBLİĞ EDİLMEMESİ ( Rücuan Tazminat Davası – Savunma Hakkı Verilmemesinin Hukuka Aykırı Olduğu )
• DAİMİ ÇALIŞMA İLİŞKİSİ ( Dava Dilekçesi ve Duruşma Gününün Davalı İle Daimi Çalışma İlişkisi Bulunmayan Serbest Muhasebeciye Tebliğ Edildiği – Yöntemince Tebliğ Edilmediği/Rücuan Tazminat Davası )
7201/m.10,16
ÖZET : Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir. Eldeki davayla ilgili olarak evvelinden usulüne uygun tebligat yapılmaması nedeniyle, dava dilekçesi ve duruşma gününün davalı ile daimi çalışma ilişkisi bulunmayan serbest muhasebeciye tebliğinin yasal olmadığı belirgin olan davalıya, dava dilekçesi ve duruşma günü yöntemince tebliğ edilmeksizin ve böylece savunma hakkı verilmemek suretiyle karar verilmiş olması hukuka aykırıdır.
DAVA : Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkeme, ilamda belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, tarafların avukatlarınca temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi:
KARAR : Bilindiği üzere; yargılamanın sağlıklı bir biçimde sürdürülebilmesi, iddia ve savunma ile ilgili delillerin eksiksiz toplanıp tartışılabilmesi davanın süratle sonuçlandırabilmesi, öncelikle tarafların yargılama gününden haberdar edilmesi ile mümkündür. Kişinin hangi yargı merciinde duruşmasının bulunduğunu, hakkındaki iddia ve isnatların nelerden ibaret olduğunu bilebilmesi, usulüne uygun olarak tebligat yapılması ile sağlanabilir. Anayasanın 36. ve HMK’nun 27. ( HUMK’nun 73. ) maddelerinde çok açık bir şekilde vurgulanan temel kurala göre; mahkeme, tarafları dinlemeden, onları iddia ve savunmalarını bildirmeleri için usulüne uygun olarak davet etmeden hükmünü veremez. Bu bakımdan davetin ve bunun yazılı şeklinin ( davetiyenin ) davadaki önemi büyüktür. Asıl olan tarafların huzurunda yargılamanın yürütülmesi olmakla birlikte, hukuk mahkemelerinde, taraflar yargılamaya katılmasalar bile mutlaka dava ve duruşmadan haberdar edilmelidirler. Duruşmaya gelinmese dahi ilgilinin yokluğunda davaya devam edilip karar verilmesine usulün olanak tanıdığı hallerde, açıklanan biçimdeki uyarıyı taşıyan davetiyenin tebliğ edilmesinden ve yasaya uygun biçimde taraf teşkilinin tamamlanarak işin esasına girildikten sonra deliller toplanarak bir sonuca ulaşılması gereklidir. Değinilen işlemler nedeniyle tebligat, bilgilendirme yanında, belgelendirme özelliği de bulunan bir usul işlemidir. Bu nedenle tebliğ ile ilgili 7201 sayılı Tebligat Kanunu ve Tüzüğü hükümleri tamamen şeklidir. Kanun ve Tüzüğün amacı, tebliğin muhatabına ulaşması, konusu ile ilgili olarak kişilerin bilgilendirilmesi ve bu hususun belgeye bağlanmasıdır. Hal böyle olunca, kanun ve tüzük hükümlerinin en ufak ayrıntılarına kadar uygulanması zorunludur. Kural olarak tebligat, tebliğ yapılacak şahsa bilinen son adresinde yapılır. Ancak tebliği alacak kişinin müracaatının bulunması, kabulü koşuluyla her yerde yapılabilir. ( Teb.K.m.1O ) Tebligatı, tebliğ muhatabı adına almaya yetkili kimseler yasayla ayrıca belirtilmiştir. Bunlar; vekil, yasal temsilci, tüzel kişinin organları, kıta komutanları, amir ve memurlar, aynı çatı altında oturan aile bireyleri, hizmetçileri, daimi memurları vs. kimselerdir. Kendisine tebligat yapılacak kimse geçici olarak adresinde bulunmazsa tebligat kendisiyle birlikte oturan aile efradına yapılır. ( Teb.K.m.16 ) Aile efradı kavramı geniş anlamda aileyi kapsamaktadır. ( M.K.m.367 ) Buna göre, karı-koca, hısım ve evlatlık gibi birlikte oturan kimseler aile efradı sayılır. Buna sıhrî hısımlık da dâhildir. Bütün bunların yanında tebligatın geçerliliği için, tebliği alacak kişinin o aile ile birlikte oturmuş, orayı adres olarak seçmiş olması da zorunludur. Kendisine veya adresine kanunun gösterdiği usullere göre tebliğ yapılmış olan kimse, adresini değiştirirse, yenisini hemen tebliği yaptırmış olan kaza merciine bildirmeye mecburdur. Bu takdirde bundan sonraki tebliğler bildirilen yeni adrese yapılır. Adresini değiştiren kimse yenisini bildirmediği, adres kayıt sisteminde de kayıtlı olmadığı takdirde tebliğ olunacak evrakın bir nüshası eski adrese ait binanın kapısına asılır ve asılma tarihi, tebliğ tarihi sayılır. Bundan sonra eski adrese çıkarılan tebliğler muhataba yapılmış sayılır. ( Teb.K.m.35 )
Açıklanan yasal düzenlemeler çerçevesinde eldeki davayla ilgili olarak evvelinden usulüne uygun tebligat yapılmaması nedeniyle, Kongre Cad. Özel İdare İşhanı K:10 Erzurum adresinde dava dilekçesi ve duruşma gününün davalı ile daimi çalışma ilişkisi bulunmayan serbest muhasebeciye tebliğinin yasal olmadığı belirgin olan davalıya, dava dilekçesi ve duruşma günü yöntemince tebliğ edilmeksizin ve böylece savunma hakkı verilmemek suretiyle yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, taraflar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, istek halinde temyiz harcının davalıya iadesine, 05.12.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.