AYTEN ACAR / TÜRKİYE DAVASI
72577/01
Strazburg
20 EKİM 2005
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (Üçüncü Daire), 20 Ekim 2005 tarihinde,
Başkan B.M. ZUPANCIC,
Yargıçlar,L. CAFLISCH,
R. TÜRMEN,
C. BİRSAN,
M. TSATSA-NIKOLOVSKA,
V. ZAGREBELSKY,
DAVID THOR-BJÖRGVINSSON ve
Bölüm Sekreteri V. BERGER’in katılımı ile toplanmış,
5 Ocak 2000 tarihinde yapılan yukarıdaki başvuruyu,
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 29 § 3. maddesini uygulama ve davanın kabuledilebilirliğini ve esaslarını birlikte inceleme kararını,
Davanın dostane çözümle sonuçlanmasını kabul eden resmi beyanları dikkate alarak izleyen kararı almıştır:
OLAYLAR
Ayten Acar isimli başvuran Türk vatandaşıdır, 1943 doğumludur ve İzmir’de ikamet etmektedir. AİHM’de Afyon Barosu’na bağlı E. Erkan tarafından temsil edilmiştir.
Taraflarca sunulduğu şekliyle dava olayları şöyle özetlenebilir.
1996 yılında, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, 1 Ekim 1995 depreminden sonra, başvuranın Afyon – Dinar’da bulunan arsasının istimlak edilmesi talimatını vermiştir. Bir bilirkişi komitesi, arsanın değerlendirmesini yapmış ve kamulaştırma gerçekleştiğinde, ilgili meblağ kendisine ödenmiştir.
Başvuranın artırma bedeli talep etmesinden sonra, 12 Temmuz 1996 tarihinde, Dinar Asliye Hukuk Mahkemesi, başvurana, yasal faiz oranıyla birlikte belirli bir miktar artırma bedeli ödenmesine karar vermiştir.
16 Aralık 1996 tarihinde, Yargıtay, Asliye Hukuk Mahkemesi’nin kararını bozmuş ve bu mahkemeye ek bilirkişi raporlarını incelemesi talimatını vermiştir.
5 Mayıs 1997 tarihinde, ek raporların incelenmesinin ardından, Dinar Asliye Hukuk Mahkemesi, başvurana, davanın açıldığı 13 Mayıs 1996 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, mahkeme kararının tebliğ tarihinde geçerli olan yasal faiz oranı ve 533.551.579 TL ödenmesine karar vermiştir.
23 Haziran 1997 tarihinde, Yargıtay, Dinar Asliye Hukuk Mahkemesi’nin kararını onamıştır.
10 Eylül 1997 tarihinde, Yargıtay, düzeltme talebini reddetmiştir.
20 Nisan ve 19 Temmuz 1999 tarihlerinde, Bakanlık, başvurana faiz dahil, toplam 1.141.800.379 TL’sını ödemiştir.
ŞİKAYETLER
Başvuran, 1 no’lu Protokol’ün 1. maddesi çerçevesinde, arsası kamulaştırıldıktan sonra, kendisine artırma bedeli üzerinden yetersiz faiz ödendiğinden şikayetçi olmuştur. Ayrıca, aynı başlık altında, yetkililerin kendisine ilgili meblağları ödemekte geciktiğini iddia etmiştir.
HUKUK
Başvuranın ve Hükümet’in temsilcileri arasındaki gayrıresmi görüşmelerden sonra, Bölüm Katibi’nden, tarafların konu üzerinde bir çözüme ulaşmasında yardımcı olması talep edilmiştir. Bunun sonunda Katip, taraflara beyan taslakları hazırlamıştır.
AİHM, Hükümet’ten şu beyanı almıştır:
“Türk Hükümeti’nin, Ayten Acar’a 72577/01 sayılı başvurunun dostane çözümü için ex gratia 1.118 Dolar (bin yüz on sekiz Dolar) tutarında ödeme yapmayı teklif ettiğini beyan ederim. Bu meblağ maddi ve manevi tazminat ile masrafları kapsayacaktır.
Bu meblağ, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 37 § 1. maddesi uyarınca AİHM’nin karar tarihinden itibaren üç ay içinde ödenebilecektir. Başvuran tarafından belirlenen bir banka hesabına, uygulanabilecek her türlü vergi ve harçtan muaf olmak suretiyle ABD Doları olarak yatırılacaktır. Bu ödeme, davanın nihai çözümünü teşkil edecektir. Ödemenin öngörülen üç aylık süre içerisinde yapılmaması durumunda, sözkonusu sürenin bittiği tarihten itibaren ve ödemenin yapılmasına kadar, Hükümet, Avrupa Merkez Bankasının o dönem için geçerli faizinin üç puan fazlasına eşit oranda basit faizi uygulamayı taahhüt etmektedir.
Ankara, 28 Haziran 2005.”
AİHM, başvuranın temsilcisi tarafından imzalanan ve aşağıda kaydedilen beyanatı almıştır:
“Türk Hükümeti’nin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi huzurunda devam etmekte olan yukarıda kaydedilen 72577/01 sayılı başvurunun dostane çözümü için Ayten Acar’a 1.118 Dolar (bin yüz on sekiz Dolar) tutarındaki meblağı ex gratia ödemeye hazır olduğunu bildiririm. Bu meblağ, maddi ve manevi tazminat ile masrafları kapsayacaktır.
Ayrıca, meblağın, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 37 § 1. maddesi uyarınca AİHM’nin karar tarihinden itibaren üç ay içinde ödeneceğini de bildiririm. Yukarıda kaydedilen üç aylık sürenin bitiminden ödeme gününe kadar süre içerisinde basit faiz, Avrupa Merkez Bankası’nın uyguladığı marjinal faiz oranına üç puan eklemek suretiyle oluşacak faiz oranına göre yukarıda belirtilen miktarlara uygulanacaktır.
Teklifi kabul eder ve sözkonusu başvuruya yol açan olaylar hususunda Türkiye aleyhindeki iddialardan vazgeçerim. Bu şekilde, davanın nihai olarak karara bağlandığını beyan ederim.
Bu beyan, Hükümet ve başvuranın vardığı dostane çözüm kapsamında yapılmıştır.
Dinar, 5 Temmuz 2005”
AİHM, taraflar arasında varılan dostane çözümü gözönünde bulundurmaktadır. Çözümün, AİHS ve Protokollerinde öngörülen insan haklarına saygı temeline dayandığı hususunda tatmin olmuştur ve başvurunun incelenmesinin devamını haklı çıkaracak kamu yararına hiçbir neden bulmamıştır (AİHS’nin in fine 37 § 1. maddesi). Dolayısıyla, AİHS’nin 29 § 3. maddesinin davaya uygulanmasına devam edilmemelidir ve dava kayıttan düşürülmelidir.
Yukarıdaki gerekçelere dayalı olarak, AİHM oybirliğiyle
Başvurunun kayıttan düşürülmesine karar vermiştir.
Vincent BERGER Boltjan M. ZUPAÇIÇ
Sekreter Başkan