T.C.
YARGITAY
4. HUKUK DAİRESİ
E. 2011/8304
K. 2011/8363
T. 14.7.2011
• ELEKTRİK NAKİL HATTINDAN KAYNAKLANAN YANGIN NEDENİYLE TAZMİNAT ( Devlet Vilayet Belediye Gibi Kamu Tüzel Kişileri Tarafından Kurulan Teşekkül ve Müesseselerin Dahi Tacir Sayılacakları – Elektrik Dağıtım Telefon Radyo İle Haberleşme ve Yayın Yapma Gibi İşlerle Uğraşan Müesseselerin Ticarethane Sayılacakları )
• TİCARETHANE SAYILAN YER ( Elektrik Dağıtım Telefon Radyo İle Haberleşme ve Yayın Yapma Gibi İşlerle Uğraşan Müesseselerin Ticarethane Sayılacakları – Davalının Faaliyetlerini Özel Hukuk Kuralları Uyarınca Yapması İtibariyle Tacir Sayıldığı/Uyuşmazlık 3533 S. Yasa Hükümlerine Tabi Olmadığı )
• GÖREV ( Elektrik Nakil Hattından Kaynaklanan Yangın Nedeniyle Tazminat – Davalının Faaliyetlerini Özel Hukuk Kuralları Uyarınca Yapması İtibariyle Tacir Sayıldığı/Uyuşmazlık 3533 S. Yasa Hükümlerine Tabi Olmadığı )
• TEŞEKKÜL ( Kanun Hükmünde Kararname ve Bu Ana Statü Hükümleri Saklı Kalmak Üzere Özel Hukuk Hükümlerine Tabi Olduğu – Teşekkül Genel Muhasebe Kanunu İle Devlet İhale Kanunu Hükümlerine ve Sayıştay’ın Denetimine Tabi Olmadığı )
6762/m.12/11,18
ÖZET : Dava, elektrik nakil hattından kaynaklanan yangın nedeniyle uğranılan zararın giderimi istemine ilişkindir. TTK’nun 18. maddesinde kendi kuruluş kararları uyarınca özel hukuk hükümleri dairesinde idare edilmek üzere, devlet, vilayet, belediye gibi Kamu Tüzel Kişileri tarafından kurulan teşekkül ve müesseselerin dahi tacir sayılacakları belirtilmiş; aynı yasanın 12/11 maddesinde de elektrik dağıtım, telefon, radyo ile haberleşme ve yayın yapma gibi işlerle uğraşan müesseselerin ticarethane sayılacakları hükme bağlanmıştır.
Davalı TEDAŞ’ın ana statüsünün 3. maddesinde de “Bu ana statü ile teşkil olunan TEDAŞ, tüzel kişiliğine sahip faaliyetlerinde özerk ve sorumluluğu sermayesi ile sınırlı bir İktisadi Devlet Teşekkülüdür. Teşekkül, Kanun Hükmünde Kararname ve bu ana statü hükümleri saklı kalmak üzere özel hukuk hükümlerine tabidir. Teşekkül, Genel Muhasebe Kanunu ile Devlet İhale Kanunu hükümlerine ve Sayıştay’ın denetimine tabi değildir.” denilmektedir. Davalının faaliyetlerini özel hukuk kuralları uyarınca yapması itibariyle TTK’nun 18/1. maddesi anlamında tacir sayılır. O halde uyuşmazlık 3533 sayılı Yasa hükümlerine tabi değildir. Şu durumda, asliye hukuk mahkemesi sıfatıyla davaya bakılmalı ve uyuşmazlığın esası incelenmelidir.
DAVA : Davacı Orman Genel Müdürlüğüne izafeten Silifke Orman İşletme Müdürlüğü vekili Avukat Gamze Erkan tarafından, davalı TEDAŞ Müessese Müdürlüğü ve TEDAŞ Genel Müdürlüğü-Toros Elektrik Dağıtım AŞ aleyhine 17/10/2003 gününde verilen dilekçe ile TEDAŞ’a ait gerilim hattındaki izolatörün patlaması sonucu ormanın yanmasından kaynaklanan tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; mahkemenin görevsizliğine dair verilen 16/12/2010 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü:
KARAR : Dava, elektrik nakil hattından kaynaklanan yangın nedeniyle uğranılan zararın giderimi istemine ilişkindir. Mahkemece davaya hakem sıfatıyla bakılması gerektiği ve incelemenin en yüksek dereceli hukuk hakimince yapılması için mahkemenin görevsizliğine dosyanın Silifke 1. Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş; karar, davacı tarafından temyiz olunmuştur.
233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile KİT’lerin bünyeleri ve çalışma olanakları ( Bazı ayrık durumların dışında ) serbest piyasa ekonomisine uygun hale getirilmiş ve özel hukuk kurallarına tabi oldukları vurgulanmıştır.
TTK’nun 18. maddesinde kendi kuruluş kararları uyarınca özel hukuk hükümleri dairesinde idare edilmek üzere, devlet, vilayet, belediye gibi Kamu Tüzel Kişileri tarafından kurulan teşekkül ve müesseselerin dahi tacir sayılacakları belirtilmiş; aynı yasanın 12/11 maddesinde de elektrik dağıtım, telefon, radyo ile haberleşme ve yayın yapma gibi işlerle uğraşan müesseselerin ticarethane sayılacakları hükme bağlanmıştır.
Davalı TEDAŞ’ın ana statüsünün 3. maddesinde de “Bu ana statü ile teşkil olunan TEDAŞ, tüzel kişiliğine sahip faaliyetlerinde özerk ve sorumluluğu sermayesi ile sınırlı bir İktisadi Devlet Teşekkülüdür. Teşekkül, Kanun Hükmünde Kararname ve bu ana statü hükümleri saklı kalmak üzere özel hukuk hükümlerine tabidir. Teşekkül, Genel Muhasebe Kanunu ile Devlet İhale Kanunu hükümlerine ve Sayıştay’ın denetimine tabi değildir.” denilmektedir.
Davalının faaliyetlerini özel hukuk kuralları uyarınca yapması itibariyle TTK’nun 18/1. maddesi anlamında tacir sayılır. O halde uyuşmazlık 3533 sayılı Yasa hükümlerine tabi değildir. Şu durumda, asliye hukuk mahkemesi sıfatıyla davaya bakılmalı ve uyuşmazlığın esası incelenmelidir. Bu yön gözetilmeden verilen karar usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın gösterilen nedenle BOZULMASINA; bozma nedenine göre diğer yönlerin şimdilik incelenmesine yer olmadığına ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine, 14.07.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi.